ႏုိင္ငံျခားေရာက္ လူငယ္မ်ား မိမိတို႔စုိက္ထုတ္ ရင္းႏွီးခဲ့သည္မ်ားကုိ ခ်င့္ခ်ိန္တတ္ေအာင္ အၾကံေပးလုိသည္။

က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ အိုးနဲ႔ အိမ္နဲ႔ သိပ္မခြာခ်င္ၾကဘူး။ ကိုယ့္တုိင္းျပည္၊ ကိုယ့္ျပည္ကေန ရပ္ေဝးေျမျခား သိပ္မ သြားခ်င္ၾကဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီၾကားထဲမွာ သြားၿပီးေတာ့ ဒီလိုလုပ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္ သူတုိ႔ကို တ ကယ္ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။ တကယ္ေလးစားပါတယ္။

သူတုိ႔ရဲ႕ဘ၀ေလးေတြကို က်ေနာ္ ခဏခဏစဥ္းစားမိပါတယ္။ စဥ္းစားလိုက္တဲ့အခါၾကေတာ့ သူတုိ႔မွာေလ အရင္းအႏွီး ေတာ္ေတာ္ႀကီးပါတယ္။ အရင္းအႏွီး ဆိုတာ ကုန္ဆံုးသြားတာ။ ဥပမာဆုိပါေတာ့။ ဘူးသီးစိုက္ တယ္။ စပါးစိုက္တယ္။ အဲဒီစပါးကို ေရာင္းလုိက္ရတယ္ဆိုတာ ကိုယ္ကေပးလိုက္ ရတာပဲ။ ၿပီး ေတာ့မွ ရလာတဲ့ဥစၥာ အက်ဳိးအျမတ္။ အဲဒီလိုဆိုတဲ့အခါၾကေတာ့။ အရင္းအႏွီးဆိုတာက ကိုယ္က ေပးလုိက္ရတာပဲ။ အဲဒီေပးလုိက္ရတဲ့ ဥစၥာက အက်ဳိးအျမတ္ရွိမွ စြန္႔စားရက်ဳိး နပ္မွာေပါ့။ သေဘာကေတာ့ စြန္႔တယ္ဆိုတာ စားရမွာေပါ့ ။ မစားရပဲနဲ႔ စြန္႔တယ္ဆိုတာ အဓိပၸါယ္မွမရွိ ဘဲနဲ႔။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ေတြကို က်ေနာ္ ပထမဦးဆံုး သတိေပးခ်င္တာ ကေတာ့ ကိုယ္စိုက္ထားရတဲ့ အရင္းအႏွီး ႏို႔မဟုတ္လို႔ရွိရင္ ကိုယ့္ဘက္ကေန ဆံုး႐ႈံးခံလိုက္ရတဲ့ အရင္းအႏွီးကို တြက္ေစခ်င္တယ္။ အဲဒါကို ပထမဦးဆံုး သတိေပးျခင္ပါတယ္။

အဲဒီ့သတိေပးျခင္တာ ပထမဦးဆံုး နံပါတ္ (၁) ျမင္သာတဲ့ အရင္းအႏွီးက ဘာလဲဆိုလို႔ရွိရင္ ဥပမာ- ေငြ (၅) သိန္းပဲ ကုန္မယ္၊ (၁၀) သိန္းပဲကုန္မယ္။ (၁၅) သိန္းပဲကုန္မယ္ အဲဒီေငြဟာ ဘယ္လိုရင္းႏွီး ရတယ္ဆိုတာ ပံုစံ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္မတူဘူး။ တခ်ဳိ႕ၾကေတာ့ မိဘကေပးႏုိင္လုိ႔၊ တခ်ိဳ႕ ၾကေတာ့လည္း ကိုယ္ပိုင္ပိုက္ဆံရွိလို႔၊ ေငြေၾကးရွိလို႔၊ တခ်ဳိ႕ၾကေတာ့လည္း ေခ်းငွားၿပီးေတာ့ သြား ရတယ္။ ေခ်းငွားသြားတဲ့အခါမွာလည္း အတိုးက ႀကီးသလား၊ နည္းသလား၊ အဲဒီလိုဆိုေတာ့ အဲဒီ ဟာေတြက ျမင္သာတဲ့ အရင္းအႏွီးေတြပါ။ အဲဒီ့ ျမင္သာတဲ့ အရင္းအႏွီးအေၾကာင္းကိုေတာ့ က်ေနာ္ မေျပာေတာ့ဘူး။ သူတုိ႔ဘာသာသူတုိ႔ ျမင္တတ္တယ္။ ငါ ဒီေလာက္ေငြကုန္ထားၿပီ။ ဘယ္ေလာက္ အရင္းအႏွီးရွိတယ္။ ငါဘယ္ေလာက္ စိုက္ထုတ္ရလိမ့္မယ္။ ဘယ္ေလာက္ အက်ဳိးရွိမွျဖစ္မယ္ ဆိုတာ သူတုိ႔ တြက္ႏိုင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ အခုေျပာခ်င္တာက မျမင္သာတဲ့ အရင္းအႏွီးေတြကို သတိေပးခ်င္ပါတယ္။

သူတုိ႔ကိုယ္သူတုိ႔ သတိမထားမိတဲ့ အရင္း အႏွီးကို က်ေနာ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ အရြယ္၊ အသက္အရြယ္ဆိုတာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဆိုပါေတာ့ ကိုစိန္ေက်ာ္လိႈင္ရယ္။ ကေလးတေယာက္က အသက္ (၂၂) ႏွစ္မွာ ႏိုင္ငံျခားကို ထြက္ တယ္။ အဲဒီ (၂၂) ႏွစ္ဆိုေတာ့ (၃) ႏွစ္ လုပ္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ သူျပန္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ အသက္ (၂၅) ႏွစ္ ျဖစ္သြားၿပီ။ တကယ္လို႔ အသက္ (၂၅) ႏွစ္မွာ ထြက္မယ္။ (၃) ႏွစ္ဆုိရင္ သူျပန္လာတဲ့အခါၾက အသက္ (၂၈) ႏွစ္ ျဖစ္သြားၿပီ။

အသက္ (၂၅) ႏွစ္ၾကမွ ထြက္ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ (၅) ႏွစ္ေနမယ္ဆိုရင္ အသက္ (၃၀)။ ကို္ယ့္အရင္း အႏွီးက အဲဒီ့ (၃) ႏွစ္၊ (၅) ႏွစ္ေပးလိုက္တဲ့ အရင္းေတြသည္ အရြယ္ေကာင္းေတြျဖစ္ေနေတာ့ အင္မတန္ ေကာင္းတဲ့ အရြယ္ကို ကိုယ္ေပးလုိက္ရတာ။ ေပးလုိက္ရတာအခါၾကေတာ့ ဥပမာ အသက္ (၃၀) ေက်ာ္သြားမယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ေနာက္တခါ ျပန္သြားတဲ့အခါၾက သေဘၤာဆိုလို႔ရွိရင္ လည္း သေဘၤာသား ဆိုရင္လည္း လက္မခံေတာ့ဘူးေနာ္ ။အဲဒီေတာ့ ေျပာခ်င္တာက အဲဒီအရြယ္အရင္းအႏီွးကို ၾကပ္ၾကပ္ႀကီး သတိထားဖုိ႔လိုမယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ပထမဦးဆံုး အရြယ္အရင္းအႏွီးပါ။ အဲဒီ့ အရြယ္အရင္းအႏွီးကို ဆံုး႐ံႈး လုိက္တဲ့ ကိစၥဟာ ေပါ့ေပါ့ေသးေသး မထင္နဲ႔။ ေနာက္တခါျပန္ၿပီး အလုပ္တခုကို စဖုိ႔လို႔အတြက္ကို ေတာ္ေတာ္ေလး အခက္အခဲႀကံဳသြားတတ္ပါတယ္။ ဥပမာဆိုပါေတာ့ အသက္ (၂၂) ႏွစ္နဲ႔ အသက္ (၃၀) ဆိုလို႔ရွိရင္ ေတာ္ေတာ္ကြာသြားၿပီ။ အသက္ (၂၅) ႏွစ္နဲ႔ (၃၀) ဆိုရင္လည္း ေတာ္ေတာ္ ကြာသြားၿပီ။အဲဒီေတာ့ အလုပ္ရွင္ေတြ လုိခ်င္တဲ့ ဥစၥာက ငယ္ငယ္အရြယ္ သန္တုန္းျမန္တုန္းကို လိုခ်င္တာေပါ့။ အထူးသျဖင့္ ကာယကိုအားျပဳၿပီး၊ အားစိုက္ၿပီးလုပ္ရတဲ့ သူေတြဆိုလို႔ရွိရင္ ပိုၿပီးေတာ့ အဲဒီဟာကို တန္ဖိုးထားၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ အရြယ္အရင္းအႏွီးဟာ သိပ္ၿပီးေတာ့ အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာကို ပထမဦးဆံုး သိဖို႔လုိပါတယ္။ 

ေနာက္တခုက ဘာလဲဆုိေတာ့ ဦးေႏွာက္အရင္းအႏွီး။ ဦးေႏွာက္အရင္းအႏွီးဆိုတာက ႏုိင္ငံျခားကို သြားလုိက္တယ္။ ဥပမာဆိုပါေတာ့။ ပညာနဲ႔ အလုပ္လုပ္ဖို႔သြားလိုက္တယ္။ အဲ့ ပညာနဲ႔။ အခုဆို ပါေတာ့ က်ေနာ့္ တပည့္တပန္းေတြထဲက၊ က်ေနာ့္ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းလို ျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးေတြထဲက ဥပမာ- ကုလသမဂၢမွာ သြားအမႈထမ္းတယ္။ သူတုိ႔က ဆည္းပူးႏုိင္တယ္။ ဟိုမွာ ဆည္းပူးစရာ ပညာေတြရွိတယ္။ ပညာတုိးတုိးေနတာ။ မဆည္းပူးလုိ႔လည္းမရဘူး။

သူတုိ႔လုပ္ငန္းက ကာယလုပ္ငန္းအေနနဲ႔ ထြက္တဲ့အခါၾကေတာ့ ဆည္းပူးဖုိ႔ အခ်ိန္မရွိဘူး။ မရွိတဲ့ အခါၾကေတာ့ သူတို႔က ခိုင္းတာလုပ္တာႀကီး အက်င့္ပါသြားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကို္ယ္ကိုယ္တိုင္က ဒီဦးေႏွာက္နဲ႔ ႀကံစည္ေတြးေတာတဲ့ဘက္မွာ သူက ေျခာက္ခန္းသြားတယ္။

ဆိုၾကပါစို႔။ သံခ်ည္သံေကြး လုပ္တယ္ဆိုပါေတာ့။ သံခ်ည္သံေကြး လုပ္ၿပီးေတာ့ သံခ်ည္သံေကြးရဲ႕ ဟိုဘက္ ဘာတတ္စရာရွိေသးလဲ။ ဥပမာ- ဘာမွတတ္စရာ သိပ္မရွိေတာ့ဘူး။ စားပြဲထုိးဆိုပါေတာ့။ စားပြဲထုိး ကၽြမ္းက်င္တယ္။ ေကာင္းၿပီ။ ဒါမွမဟုတ္လုိ႔ရွိရင္လည္းပဲ စက္႐ံုအလုပ္သမားလုပ္တယ္။ စက္႐ံုမွာ အလုပ္ၾကမ္းလုပ္ရတယ္။ သူ႔အတြက္ ဘာပညာတိုးတက္ဖို႔ရွိလဲ။

ဥပမာ- ကားေမာင္းတယ္။ ကားေမာင္းတာကေနၿပီးေတာ့ ပိုက္ဆံေတာ့ရေနတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕အဖို႔မွာ ဘာျဖစ္သြားလဲဆိုေတာ့ ေရွ႕ဆက္ဖုိ႔လို႔အတြက္ကို သိပ္ၿပီးေတာ့ ေတာ္ေတာ္ခက္ သြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ပညာမတိုးဘဲနဲ႔ သူမ်ားခိုင္းတာသာလွ်င္ လုပ္ရတဲ့ ဦးေႏွာက္ကို ထုတ္ေပးေနရတဲ့ဟာ။ ကိုယ့္ဦးေႏွာက္နဲ႔ ႀကံစည္ဖုိ႔ အခ်ိန္မရဘူး။ အဲဒီလို ျဖစ္သြားတတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အဲဒီဦးေႏွာက္ အရင္းအႏွီးေပါ့။ အဂၤလိပ္လိုေျပာရင္ေတာ့ creative thinking ေပါ့ေနာ္။ ကိုယ့္အတြက္ ငါဘာလုပ္မလဲဆိုေတာ့ စဥ္းစားၿပီးေတာ့ တီထြင္ႀကံစည္တဲ့ စိတ္ကူး စိတ္သန္း ေခါင္းပါးသြားတတ္တယ္။ တီထြင္ဥာဏ္တုန္းသြားတတ္တယ္။ အဲဒီအရင္းအႏွီးက ေတာ္ေတာ္ကိုေၾကာက္ဖို႔ေကာင္းပါတယ္။အဲဒီေတာ့ ကိုယ္က တီထြင္မႈေခါင္းပါးသြားတဲ့ ဥစၥာဟာ အန္မတန္ေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မို႔လို႔ တီထြင္မႈ ေခါင္းပါးသြားတဲ့ဟာမ်ဳိး၊ ဦးေႏွာက္အရင္းအႏွီးမ်ဳိး ကုန္မသြားေစခ်င္ဘူး။ ဒါက်ေနာ္ သူတုိ႔အတြက္ စိုးရိမ္တဲ့အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။

တီထြင္တဲ့ ဦးေႏွာက္တုံးမသြားေအာင္ အခုေလာေလာဆယ္မွာ အေၾကာင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွာ ကို္ယ္ကာယကို အားျပဳလုပ္ရတဲ့ လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ ဘာလုပ္သင့္ တယ္။ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ္ေတာ္ေလး စဥ္းစားပါတယ္။ သူတုိ႔ က ပင္ပန္းတဲ့အခါၾကေတာ့ စာဖတ္ဖို႔ အခ်ိန္မရဘူး။ ဥပမာ- ျပန္သြားတယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ လုပ္အားေပး ရ အခ်ိန္ပိုဆင္းရတာေတြရွိတယ္။ ျပန္သြားရၿပီဆို သူတုိ႔က အိပ္ခ်င္ၿပီ။ တနဂၤေႏြ တပတ္ကေလးမွာ တရက္တေလ ရျပန္ေတာ့လည္း အေပ်ာ္အပါးေလး ဘာေလး သြားခ်င္၊ လာခ်င္ အဲလုိကုန္ကုန္ သြားတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္ေတြဟာ သူတို႔ကုန္ေနတဲ့အခ်ိန္ေတြကို တန္ဖိုးထားတတ္ဖို႔ အေရး ႀကီးပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ကို ဥပမာ- က်ေနာ္အႀကံဥာဏ္ေပးျခင္တာက သူနဲ႔ အနီးစပ္ဆံုး အထက္ဆင့္ လုပ္ငန္း ေပါ့ ဥပမာ- သူသံခ်ီ သံေကြးကို သူလုပ္ေနတယ္။ သံခ်ီသံေကြးကို သူလုပ္ေနရင္းကေနၿပီးေတာ့ အထက္ဆင့္ျဖစ္တဲ့ ပန္းရံကိုင္တဲ့လုပ္ငန္း။ အထူးသျဖင့္ သံခ်ီသံေကြးအတြက္ မူလ ေဘာင္ခ်ေပး တဲ့ စီမံကိန္းလုပ္ငန္း၊ ဘယ္လိုဘယ္လိုရွိရတယ္ ဘယ္လိုဘယ္လိုလုပ္ရတယ္ဆိုတာေတြ။ အနီးစပ္ ဆံုးလုပ္ငန္းေတြကို သူကေနာက္တဆင့္ ေနာက္တဆင့္ တက္တက္ၿပီးေတာ့ သိေအာင္ လုပ္ေန ရင္းကေန အနားမေနဘဲနဲ႔ ဦးေႏွာက္နဲ႔ မ်က္စိကို အနားမေနဘဲနဲ႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ႀကိဳးပမ္းသြားမွ သာလွ်င္ သူတုိ႔ဟာ ရၿပီးသားျဖစ္လိမ့္မယ္လုိ႔ တြက္တယ္။

ဥပမာ ကားေမာင္းတယ္ဆိုပါေတာ့။ ကားေမာင္းတဲ့လုပ္ငန္း လုပ္ေနရတာပဲ။ သူက ကားေမာင္းေန ရတာပဲ။ ဒါေပမယ္လို႔ သူနဲ႔ အနီးစပ္ဆံုးက စက္ျပင္တဲ့ လုပ္ငန္း။ အဲဒီ စက္ျပင္တဲ့လုပ္ငန္းကို ဆက္လက္ၿပီး ဆည္းပူးသင့္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ဥပမာ- ကြန္ပ်ဴတာလုပ္ငန္းကို လုပ္ေန တဲ့ကေလးဟာ ဒီကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စာစီစာ႐ိုက္၊ စာရင္းအင္းေပါ့။ တြက္တာေလာက္၊ စာရင္းသြင္းတာေလာက္၊ ထုတ္တာေလာက္၊ အဲေလာက္ေလးတင္မကဘဲနဲ႔ အဲဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့ ျမင္တ့ဲ ဥပမာ- ပ႐ိုဂရန္းမင္းလို ဟာမ်ဳိး။ ဟုတ္လား အဲဒါမ်ဳိးထိေအာင္ ဆက္ၿပီးေလ့လာတာမ်ဳိး။ေျပာခ်င္တာက သီးျခားႀကီး မလုပ္ႏုိင္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ ကိုယ္နဲ႔မျပတ္တဲ့ ေနာက္တဆင့္ကို ဆက္ၿပီး ေတာ့ အၿမဲတန္း မျပတ္ေလ့လာေနပါလို႔ က်ေနာ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီ့ဥစၥာက ဘာလဲဆိုလုိ႔ရွိရင္ မိမိကိုယ္မိမိ ႐ိုေသၿပီးေတာ့ေနတဲ့ သခင္စိတ္နဲ႔ ႀကိဳးပမ္းေနတာေပါ့။ သူမ်ား ခိုင္းတာတင္ လုပ္ေန တယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ အဲဒါ ကၽြန္စိတ္နဲ႔ တာ၀န္ေက်ေအာင္လုပ္ေနတာတင္ပဲ ျဖစ္မယ္။

အဲဒီၾကားထဲမွာမွ ကိုယ္က တတ္ႏိုင္သမွ် အသက္သာခိုၿပီးေတာ့ ကပ္ၿပီးေတာ့ေနမယ္ဆိုလို႔ ရွိရင္ အဲဒါ သူခိုးစိတ္ေခၚတယ္။ က်ေနာ့္စိတ္ထဲမွာ သူခိုးစိတ္မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကၽြန္စိတ္ လည္း မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ သခင္စိတ္နဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ပိုင္ႏုိင္ေအာင္ေလ့လာေစခ်င္တယ္။ ကိုယ္ ရတဲ့ ဥစၥာသည္ ေငြေၾကးတြင္မကဘဲနဲ႔ ငါသည္ ပညာမပါဘဲနဲ႔ ကိုယ့္ရပ္ကိုယ့္ရြာကို မျပန္ဘူးဆုိတဲ့ စိတ္မ်ဳိးနဲ႔ ေလ့လာေစခ်င္တယ္။ အေကာင္းဆံုးနည္းကေတာ့ ကိုယ့္လုပ္ငန္းနဲ႔ အနီးစပ္ဆံုး ေနရာ မွာရွိတဲ့ အဆင့္ျမင့္ဆံုးပညာကို ရႏိုင္သမွ်ရေအာင္ ႀကိဳးပမ္းျခင္းသည္ ျပန္လာလွ်င္ အင္မတန္ႀကီး တဲ့ အျမတ္ျဖစ္လိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။

အဲဒီဆံုး႐ံႈး မႈေတြဆိုလိုက္တဲ့ ကိစၥထဲမွာေနာ္။ အရင္းအႏွီးေတြအထဲမွာ ပထမဦးဆံုး စၿပီးေတာ့ အရင္းအႏွီးက ဘာလဲဆိုေတာ့ မိသားစု ပတ္၀န္းက်င္။ ကိုယ့္မိသားစုနဲ႔ ကိုယ္ကင္းကြာသြားၿပီးေတာ့ အဲဒီကင္းကြာ သြားတဲ့ (၅) ႏွစ္အတြင္းမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ညီမေလးက အိမ္ေထာင္ က်သြားႏိုင္တယ္။ အကိုျဖစ္တဲ့သူက အုိးခြဲသြားႏုိင္တယ္။ မိဘျဖစ္တဲ့သူက က်န္းမာေရးခ်ဳိ႕တဲ့လာ ႏုိင္တယ္။ အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။

အဲဒီဥစၥာမ်ဳိးေတြမွာ ကိုယ္က တာ၀န္ယူရတဲ့ဟာမ်ဳိးေတြ ပါလာႏုိင္တယ္။ တာ၀န္မယူဘဲနဲ႔ ေနႏုိင္ တာလည္း ပါလာႏုိင္တယ္။ အဲေတာ့ တာ၀န္ဆက္ယူရမယ္ဆုိလုိ႔ရွိရင္ အဲဒီ့အရင္းအႏွီးအတြက္က လည္း သူက ျပင္ဆင္ရေတာ့မယ္။

အဲဒါ ခုနက ေျပာတဲ့ မိသားစုပတ္၀န္းက်င္ အရင္းအႏွီး။ ၿပီးေတာ့ ဆိုၾကပါစို႔။ မိဘကေနၿပီးေတာ့ မက်န္းမာဘူးဆုိလု႔ိရွိလွ်င္ ကိုယ္က ပစ္ထားလို႔လည္းမရဘူး။ တတ္ႏုိင္သမွ် တဘက္တလမ္းက တာ၀န္ယူရေတာ့မယ္။ အဲဒီအရင္းအႏွီးေတြကလည္း ရွိေသးတယ္။ အဲဒါ က်ေနာ္ မိသားစုအရင္း အႏွီး။ ေနာက္တခုက ဘာလဲဆုိေတာ့ ေျပာင္းလဲသြားတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ။ အဲဒီ့ အေျပာင္းအလဲ ေတြရဲ႕ အရင္းအႏွီးေတြ။ ဥပမာဆိုၾကပါဆို႔။ ကိုယ္သြားတုန္းက စီးပြားေရး၀န္းက်င္ကတမ်ဳိး။ ခု ကိုယ္ျပန္လာေတာ့ တမ်ဳိး။ စီးပြားေရး ၀န္းက်င္က ပထမတုန္းက ကိုယ္သြားတဲ့လမ္းေတြက ေရလမ္း။ ခုကားလမ္းျဖစ္သြားၿပီ။ ပထမတုန္းက ကိုယ္သြားတဲ့ ကားလမ္းေတြ ခုက် ရထားလမ္း ျဖစ္သြားၿပီ။

အဲဒီေတာ့ ကိုယ့္အတြက္က ကုန္သြယ္မယ္ဆိုရင္ စီးပြားေရး လမ္းေၾကာင္းေတြက ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားေျပာင္းလဲကုန္ၿပီ။ အမ်ားႀကီး။ေနာက္တခုက ဘာလဲဆိုေတာ့ ကိုယ္က စုေဆာင္းထားတဲ့ေငြက ဘယ္မွာထားလဲ။ ကိုယ့္ဆီမွာ ထားသလား။ ဘဏ္မွာထားသလား။ ကိုယ့္လက္ထဲမွာ စုထားသလား။ အိမ္ျပန္ၿပီးပို႔ရလား။ ပို႔ရ လို႔ရွိလွ်င္ အဲဒီေငြေၾကးကို ထိန္းသိမ္းတဲ့သူက ဇနီးလား၊ မိဘလား။ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းထဲကလား။ သို႔မဟုတ္လို႔ရွိလွ်င္ အေပါင္းအသင္းထဲကလား။ သို႔မဟုတ္လို႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ မိတ္ေဆြလား။ အဲဒီေတာ့ ဇနီးသည္ဆီ ပို႔မယ္ဆုိပါေတာ့။ ဇနီးသည္က ေငြေၾကးထိန္းသိမ္းတဲ့ ဥစၥာမလိမၼာဘူး ဆုိပါေတာ့။ ကိုယ္ျပန္လာ တဲ့အခါၾကေတာ့ အဲဒီဘာမွမရွိေတာ့ဘူး။ ကိုယ့္လက္ထဲမွာ ယူၿပီးျပန္ လာတဲ့ေငြက (၂) သိန္း၊ (၃) သိန္းပဲရွိလွ်င္ အဲဒါေလးပဲ။ အဲဒါေလးနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းအေပါင္းအသင္းေတြနဲ႔ တလေလာက္ စားလိုက္ ေသာက္လိုက္တဲ့ အခါၾကေတာ့ ပို္က္ဆံ သံုးစရာမရွိေတာ့ဘူး။ အရင္းအႏွီး ဘာမွလုပ္စရာမရွိေတာ့ဘူး။ မရွိေတာ့ကို ေနာက္ထပ္တခါ ေခ်းၿပီးေတာ့ တခါျပန္ ထြက္ရတယ္။

အဲဒီလုိ အျဖစ္မ်ိဳးေတြလည္း က်ေနာ့္မ်က္စိေအာက္မွာ ေတြ႔ေတြ႔ေနရတယ္။ အဲဒါ ဇနီးသည္ မလိမၼာ လို႔ရွိလွ်င္ ေျပာတာ။ ဇနီးသည္က လိမၼာလို႔ရွိလွ်င္ေတာ့ ပို႔လိုက္တဲ့ေငြကို ျပန္ၿပီးေတာ့ တုိးပြား ေအာင္၊ ခိုင္ၿမဲေအာင္ လုပ္ထားႏိုင္တယ္။ ဒါ အားကိုးရတဲ့အေျခအေန။ကိုယ္မ်က္ေျချပတ္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုယ္ျပန္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ အေျပာင္းအလဲေတြၾကားမွာ ကိုယ္က အူေၾကာင္ေၾကာင္ ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ ေနာက္တခါ ထပ္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံျခားေရာက္သလို ျပန္ျဖစ္ သြားတတ္တယ္။ ျဖစ္သြားတဲ့အခါၾကေတာ့ ဘယ္ေနရာကေနစၿပီးေတာ့ ဘယ္ကိုဦးတည္ရာမွန္း မသိ ျဖစ္သြားတတ္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ကိုယ့္အရပ္ ကိုယ့္ေဒသကို မ်က္ေျခမျပတ္ေအာင္ဘာ ေတြ ျဖစ္ေနသလဲဆိုတဲ့ဟာကို အၿမဲတန္းမျပတ္ သိေနေအာင္ ႏိုင္ငံျခားကေနၿပီးေတာ့ ႀကိဳးစား သင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ အဲဒါတခ်က္။

ေနာက္တခ်က္က ဘာရွိေသးလဲဆိုေတာ့ ကို္ယ္က ႏုိင္ငံျခားမွာေနရင္းကေန တေယာက္ေယာက္နဲ႔ ေတြ႔ေရာ အဲဒါ အိမ္ေထာင္ရက္သားက်ခ်င္က်တတ္တယ္။ က်တဲ့အခါၾကေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ ကိုယ့္အမ်ဳိးသမီးက ဗမာအမ်ဳိးသမီးပဲလား။ ေနရပ္ကိုျပန္မွာလား။ ဒါမွမဟုတ္လို႔ရွိရင္ ႏိုင္ငံျခားမွာပဲ အေျခခ်ေတာ့မလား။ ႏုိင္ငံျခားမွာပဲ အေျခခ်ေတာ့မယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ အဲဒီႏုိင္ငံေတြက ဘယ္ႏုိင္ငံလဲ။ အဲဒီက ဘာသာေရး၊ ကိုးကြယ္ေရး ယဥ္ေက်းမႈေတြနဲ႔ ကိုယ့္ရဲ႕ အသက္ႀကီးတဲ့ဘ၀မွာ ေပ်ာ္ႏိုင္မလား။ ဒါေတြ အကုန္လံုး စဥ္းစားရေတာ့မယ္။

အဲဒီေတာ့ ေျပာခ်င္တာက ႏုိင္ငံျခားမွာ အေျခခ်ေတာ့မယ္ဆိုခ်င္ေတာင္မွ ကိုယ့္ေဒသ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔လည္း ေတာ္ေတာ့္ကို ကြာေနၿပီ။ ကိုယ့္သား၊ ကိုယ္သမီးရဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔လည္း ကြာသြားၿပီ။ ကိုယ့္သားသမီးေတြ ထြန္းကားလာတဲ့အခါမွာ ဗမာအမ်ဳိးသားတေယာက္က ေမွ်ာ္လင့္တဲ့ မိဘဘ၀မ်ဳိးကို မေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ဘူး။ ႏိုင္ငံျခားသားတေယာက္ရဲ႕ မိဘအျဖစ္နဲ႔ ကိုယ္ေရာက္သြားေတာ့မယ္ ဆိုတာကို ႀကိဳၿပီးေတာ့ စဥ္းစားထားဖုိ႔ဆိုတာ လိုတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။   ။

မွတ္ခ်တ္...............စာေရးဆရာႀကီး ဦးေအာင္သင္းသည္ နွင္ ့ ေခတ္ျပီဳင္ဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာတို ့ အေမးအေျဖမွ ေကာတ္နဳတ္တင္ျပပါသည္။

http://mraungmintun-kokomg.blogspot.com/